کد مطلب:34486 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:16

گنجینه پرسمان » اعتقادات

: چگونه، اظهار نظرهاي ديني و مذهبي غير متخصصان، در اسلام و مسيحيت، سبب دين گريزي و گرايشهاي مادي ميشود؟

در بعضي، مسائل همة مردم به خود حق ميدهند كه اظهار نظر كنند. در قديم درباره مسائل بهداشتي، مطلب اينچنين بود. اگر كسي ميگفت من فلان ناراحتي دارم هر كس كه مي‎شنيد اظهار نظر ميكرد كه بلي، علتش اين است و اثرش اين است و چارهاش و علاجش هم اين است و ديگري كه ميشنيد به نحوي ديگر اظهار نظر ميكرد. حق اظهار نظر را همه براي خود محفوظ ميدانستند و اگر احياناً نفوذ و قدرتي ميداشتند و لااقل بيمار، نوعي رودرواسي از آنها ميداشت، او را مجبور ميكردند كه اين دستور را كه نتيجه‎اش قطعي است، به كار بندد. كمتر فكر مي‎كردند كه اظهار نظر در مسائل بهداشتي نيازمند تخصّص است؛ بايد پزشك بود، داروشناس بود؛ بايد سالها نزد استاد درس خواند؛ بايد مدتها تجربة علمي آموخت. اما گويي همه خود را پزشك ميدانستند.
در مسائل ديني نيز عيناً همين طور بود و هنوز هم همين طور هست و ادامه دارد. همه كس به خود حق ميدهد كه اظهار نظر كند.
مسائل ديني خصوصاً قسمتهاي خداشناسي و توحيدي ازجملة پيچيدهترين مسائل علمي است كه همه كس شايستگي اظهار نظر ندارد. البته اساس خداشناسي، آن اندازه كه عموم مردم مكلفاند بدانند و ايمان داشته باشند، ساده و فطري است، اما يك قدم كه آن طرفتر برويم، بحث صفات و اسماء و افعال و قضا و قدر الهي به ميان ميآيد و فوقالعاده پيچيده ميگردد. به تعبير اميرالمومنين علي(عليهالسلام) «دريايي عميق است»؛ تنها نهنگها ميتوانند در اعماق اين دريا شناوري كنند. شناسايي و بررسي صفات و اسماء ذات حق كاري نيست كه از همه كس ساخته باشد، و حال اينكه ميبينيم همه كس خود را در اين قسمت اهل نظر ميداند و به بحث و اظهار نظر و استدلال ميپردازد و گاه سر از سخنان مضحكي در ميآورد.
مينويسند كشيشي ميخواست «اصل غائيّت» را تعريف كند و بيان كند كه نظام جهان يك نظام هدفدار است و جهان يك جريان هدفداري را طي ميكند و از اين راه ميخواست حكمت باري تعالي و علم و ارادة او را به ثبوت برساند. و البته چنانكه ميدانيم اين مطلب دشواري نيست؛ از خلقت هر موجودي ميتوان شاهد آورد، اما كشيش، خطوط روي طالبي را به عنوان مثال ذكر كرد، گفت علت اينكه خطوط منظم روي طالبي كشيده شده اين است كه وقتي ما ميخواهيم طالبي را براي افراد خانواده تقسيم و قاچ كنيم ، قبلاً محل گذاشتن كارد مشخص باشد كه عادلانه تقسيم كنيم و بچهها دعوا نكنند و جار و جنجال راه نيندازند!
مثالي هم از خودمان ذكر كنيم. ميگويند شخصي اين مطلب را عنوان كرده كه چرا خداوند به كبوتر بال داده است اما به شتر نداده است؟ جواب ميداد: اگر شتر بال ميداشت، ديگر براي ما زندگي نميماند؛ شتر پرواز ميكرد و خانههاي خشت و گلي ما خراب ميشد.
از ديگري پرسيدند چه دليلي بر وجود خدا هست؟ گفت «تا نباشد چيزكي مردم نگويند چيزها»!
ضعف منطقهايي كه غالباً ديده ميشود كه افراد ناوارد در مسائل مربوط به حكمت الهي، عدل الهي، قضا و قدر الهي، اراده و مشيّت الهي، قدرت كاملة الهي، جبر و اختيار، حدوث و قِدَم عالم، قبر و برزخ و معاد و بهشت و جهنم و صراط و ميزان و غيره از خود نشان ميدهند و غالباً مستمعان آنها ميپندارند كه آنچه اين جاهلان و بيخبران ميگويند متن تعليمات ديني است و اينها به اعماق آن تعليمات رسيدهاند، يكي از موجبات بزرگ لامذهبي و گرايشهاي مادّي است.

---

مجموعه آثار شهيد مطهري ج1 –علل گرايش به ماديگري
شهيد مطهري